Huyết áp là gì ?
Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của động mạch.
Huyết áp được thể hiện bằng 2 chỉ số:
- Huyết áp tối đa (còn gọi là huyết áp tâm thu hoặc ngắn gọn là số trên), bình thường từ 90 đến 139 mm Hg (milimét thuỷ ngân).
- Huyết áp tối thiểu (còn gọi là huyết áp tâm trương hoặc ngắn gọn là số dưới), bình thường từ 60 đến 89 mm Hg.
Huyết áp cao thường không gây triệu chứng đáng chú ý đầu tiên. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, huyết áp cao sẽ gây thiệt hại cho các thành mạch và thúc đẩy sự phát triển của xơ vữa động mạch và đột quỵ.
Đối với người trưởng thành, khi các chỉ số huyết áp tâm thu dưới 120 mm Hg và huyết áp tâm trương dưới 80 mm Hg thì được gọi là huyết áp bình thường.
Huyết áp cao
Khi chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg và huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg thì được chẩn đoán là huyết áp cao.
Huyết áp | Số trên | Số dưới |
---|---|---|
Tốt | <120 | <80 |
Bình thường | 120-129 | 80-84 |
Cao/ bình thường | 130-139 | 85-89 |
Cao mức độ 1 | 140-159 | 90-99 |
Cao mức 2 | 160-179 | 100-109 |
Cao mức 3 | ≥180 | ≥110 |
Chỉ có số trên (tâm thu) cao | ≥140 | < 90 |
Nguyên nhân nào gây tăng huyết áp?
Người cao tuổi thường dễ bị huyết áp cao. Huyết áp cao cũng có thể do di truyền mà ra.
Ngoài ra các thói quen, lối sống hằng ngày cũng gây tác động đến huyết áp. Thiếu tập thể dục, chế độ ăn uống không lành mạnh với quá nhiều muối, béo phì, bị căng thẳng, uống quá nhiều rượu và hút thuốc là các yếu tố có lợi cho sự phát triển của bệnh cao huyết áp.
Tại sao phải điều trị bệnh cao huyết áp ?
Nếu không được điều trị kịp thời, huyết áp cao có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe như:
- tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, bóc tách động mạch chủ, phù phổi, suy thận
- bệnh lý mắt, tim to, suy tim, đau thắt ngực do thiếu máu cục bộ cơ tim, suy thận, đau cách hồi.
Tự phòng ngừa
Một lối sống lành mạnh sẽ giúp làm giảm huyết áp và giữ huyết áp ở mức bình thường:
- giữ trọng lượng cơ thể ở mức bình thường
- giữ Body Mass Index (BMI) ở khoảng từ 18,5 đến 25 và chu vi vòng eo nhỏ hơn 102 cm
- đối với nam giới và nhỏ hơn 88 cm đối với phụ nữ
- ăn uống lành mạnh
- ăn các thực phẩm có nhiều chất Kali và ăn ít muối
- năng vận động cơ thể
- một tuần ít nhất tập thể dục thể thao 3 lần, mỗi lần 30 phút
- uống rượu vừa phải
- bỏ hút thuốc và giảm bị căng thẳng.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể tự hỗ trợ việc điều trị huyết áp cao của mình bằng cách tự đo huyết áp và nhịp tim thường xuyên để có thể kiểm tra xem sự thay đồi lối sống cho lành mạnh và uống và thuốc giảm huyết áp có giúp huyết áp xuống dưới 140/90 mm Hg hay không.